Mō Mātou

Jump To

A digital gateway to waiata and haka

Ko Tāmata Toiere te pātaka matihiko o ngā waiata me ngā haka a te Māori. He kaupapa tēnei nō Te Ipukarea ā moroki noa nei. Ko te whāinga kia rangahau, kia whakaemi, kia tiaki, kia horapa anō hoki ngā kōrero e pā ana ki ngā waiata me ngā haka o te Māori. Nō te tau 2004 a Tāmata Toiere i matapakihia, ka mutu, nō te tau 2008 tēnei paetukutuku i āta waihanga. Kārekau he utu mō Tāmata Toiere, i te mea, ehara i te kaupapa whaiwhai rawa. Ko te pūtake o te paetukutuku kia tū hei whare kōrero, e kitea ai tōna rangawhāwhātanga, tōna rētōtanga, ka mutu, ka whakarākei tēnei whare ki te whakaahua, ki te kōnae, ki ngā tōnga ō-taringa, ō-whatu anō hoki. 

He aha i whakatūria a Tāmata Toiere

I ngā wā o uki, he reo kōrero anake te reo Māori, nō reira, ko ō te Māori mātauranga, hītori, tikanga hoki, kei roto i tōna tikanga reo tuku iho. Arā noa atu ngā wāhanga o tēnei tikanga tuku iho, ka mutu, ko ngā waiata me ngā haka tētahi momo, koinei ngā whare kōrero, me ngā pātaka kupu a te Māori, ānō nei he rua mahara e tiaki ana i ngā hītori me ngā mātauranga tuku iho katoa.

Mai mai ngā waiata me ngā haka e whakarērea iho ana te mātauranga Māori ki ngā whakatipuranga, hītori atu, tōrangapū atu, tūtohu whenua atu, whakapapa atu, taiao atu. Koia hoki te waka wahapū i te hūngeingei, i te hinapōuri, i te aroha me te hihiri.

He tino taonga te waiata me te haka e ora ai te reo me ngā tikanga Māori, nō konā anō tōna hononga ki te tuakiri Māori. Heoi anō, inā te ngarongaro haere o te mahi a te waiata me te haka, ka mutu, ko ōna whakamahuki katoa, ko ōna rētōtanga katoa, kei te ngaro atu. Me māharahara pū ka tika, i te mea, ko te reo me ōna tāpuhipuhitanga katoa tēnei e memeha atu ana, e mimiti haere ana.

Nā whai anō i whakatūria ai a Tāmata Toiere. Ko te wawata ka āpitiria e Tāmata Toiere tētahi paku awhina e ora ai ngā waiata me ngā haka a te Māori ā moroki nei. Ka mutu, kia nanaiore atu ki tō 'Ngā Mōteatea' i whakatauira mai ai.

He whakamārama - 'Tāmata Toiere'

Nā Tākuta Te Wharehuia Milroy te ingoa, 'Tāmata Toiere', i tākoha mai, ka mutu, nāna tonu ngā whakamahuki e whai ake nei mō 'Tāmata Toiere'.

Tāmata: means a new cultivation. This website is ‘breaking new ground’ by using modern technology to affect a fertile ground for growing the seeds of Māori traditions and history.

Toiere: means a type of hautū chant or song that in one sense draws the participants into united activity (such as paddling a canoe). The toiere also starts or begins the journey on the ‘river of knowledge’ for those seeking to find distant horizons of the past, and so brings them into the future through Te Ipurangi.

Like paddling a canoe, the whole context is interactive; one is in a synchronous state with the flow of water. In the website, one is in a synchronous context with the flow of knowledge that is derived from paddling through the currents of information; you can negotiate, you can berth your waka, and start again. ‘Whāia te pae tawhiti kia tata, ko te pae tata whakamaua kia tīnā.’