Red tohu1 2

Waitete, te kurī a Tūrongo

There are many Māori narratives about dogs, each tribe has their own historical narratives. This is our story about Waitete, Tūrongo’s pet dog. I have used this dog to relay Mahinarangi’s journey from the tribes of the Takitimu canoe on the East Coast in the hope that this story may continue to be told amongst my own people. I also want to uphold the accounts about this dog, as it was this dog that guided Mahinaarangi and her travelling party. The stories of Waitete have been omitted from our historical narratives, I'm not sure exactly why however, these are the accounts my elders passed on to me. As they relayed the stories to me, I thought of Waitete who would keep these accounts alive in my memory.

Maori lyrics

Kauhehei kei runga
Kahotea kei raro

Noho ana mai ko te tapairu tapu roa, mana nui tiketike

I Piri ai ki te ngākau marū i whakarerea Te Whare o Ngarue e hika e…i!

Waitete peropero mōkai nā Tūrongo

I waiho atu ki te Kōpua nui a Taraika eieieie!

Auē hī auē hei auē!
Hei huruhuru mō ngā waewae o te uri o Paikea ariki tamatoa nā Uenuku!

Hei mohorangi mā te mokopuna a Kahungunu ure paratī paratī auē e hika!

Moooi moooi Au! Au! Au! Auē!

Tō ihu e kurī ki te apataki

Ka whakararo te haere ki Te Wairoa hōpuapua hōngenengene matangirau

Auē whakauta te haere e hika ki Te Waikaukau o Haumapuhia

Hukehuke i te ara ki Huiarau kei tua ko te iwi kākahu mauku

moumou kai moumou taonga moumou tāngata ki te pō
Moooi moooi Au! Au! Au! Auē!

E Tete inumia te au o O-Hinemataroa e rere ana ki Te Mānuka Tūtahi

Nā Toroa ko Ruaihona ko Te Tahinga-o-te-rā! eieieie!

Auē e hika ko te kāwai o Rākeitekura ko Mātaatua

Takahia atu rā te takutai o Toitehuatahi

Ki ō huānga o Ranginui, he tama nā Tamatea-pōkai-whenua, pōkai moana
Moooi moooi! Au! Au! Au! Auē!

Kei Kaimai ko te whatinga o te whare wāhi awa! E tuku e hika!

I Te Ara Pōhatu auē kei Whenuakura te putanga o Te Hinu ki te ao

Hikihiki, e hika, ki Te Wai-ō-mōu
Hikihiki, e hika, ki Te Awa-a-Taikehu
Hikihiki, e hika, ki Te Horahoratanga
Hoatu, e Tete, kimihia, e Tete

Hongihongi i te hau, ko ngā kaokao o Tūrongo
Kei Rangiātea āhaha

He titonga anō nā

Tirohia te katoa

Ētahi atu nō tēnei momo

Tirohia te katoa