Te Hono ki Rarotonga

Nō  Te Iti Kahurangi te hōnore, i te marama o Hepetema rua mano mā iwa, i whai wāhi ai rātou ki te tira haere a Kīngi Tūheitia ki Rarotonga.  He mea whakarite te haerenga nei e te Kāwanatanga o taua whenua, hei whakakaha i ngā here kōpūtahi i waenga i ngā iwi e rua.

Nā, i a rātou i reira, he nui ngā kōrero i puta mō te hono a Tainui waka ki Rarotonga.  Ko te kōrero kei a ngaa iwi o Rarotonga, e pēnei ana.  He tangata kē a Tainui i whānau mai i roto o Tahiti, engari, i whāngaihia e ōna tūpuna i Hawaiiki.  Ka rangatahi ana a Tainui, ka tupu te hiahia ki roto i a ia ki ōna mātua, me ana teina i mahue atu rā ki Tahiti.  Ko te Kārae-a-Kura te ingoa o te waka i tere i a ia i Hawaiiki ki ana teina, arā, ki a Tai-te-ūkui, Tai-te-nio-veri, Tai-te-rā-varu, me Tai-te-rā-iva.  Nō muri mai, ka karangahia te kāhui nei me ō rātou uri ko Ngāti Tai. 

Kāore i roa, i pākiki a Tainui me tōna whānau mō ngā whenua kei tawhiti.  I piki rātou ki runga i tōna waka, i whakaingoa anōtia te waka ko Ītere.  Tō rātou ūnga tuatahi ko Araura, e mōhio whānuitia ana i ēnei rā ko Aitutaki.  I konei, i noho a Tainui ki a Kura-i-te-rā, he wahine nā te rangatira, nā Rū, i kite tuatahi i te moutere o Araura.  Ko te uri ko Taitumu.

Ka taka te wā, ka tau te tupuna a Ngahue ki Araura me ana kōrero whakarekareka mō te pounamu i kitea rā e ia i Tiritiri-o-te-moana, arā, i Aotearoa.  He pērā rawa te whakamīharo atu a Tainui ki ēnei kōrero a Ngahue, i piki anō rātou ko ana uri ki tana waka.  Nō konei i Tainui ai te ingoa o te waka.  I tere rātou ki te whanga o Ngātangiia, ki Rarotonga, ki te wāhi i kūrei ai hoki ērā atu waka o te Māori.  Katahi rā a Tainui ka heke pēnei mai ki Aotearoa.

Ko tō rātou, ko tō Te Iti Kahurangi maringanui, ko ngā wāhi o roto i ēnei kōrero kei Rarotonga me Araura, he wāhi i tae-ā-tinana atu ai rātou.  Ka mutu, ko nga rangi i ētahi wāhanga o te whakaeke nei, he tauira nō ngā momo waiata taketake pēnei i te ute me te pe’e, i tīpakohia i roto i ā rātou hīkoinga wae.

Nō reira, he whakamaharatanga tēnei ki tā rātou haere ki Rarotonga i te taha o te Kīngi, e kore e maunu i te pūkeitanga mahara.